Miodunka jest byliną z rodziny ogórecznikowatych, pochodzącą z lasów liściastych Europy i Azji. Wyróżnia się około czternastu gatunków tych bylin, z których uprawia się tylko kilka:
- Pulmonaria saccharata (półzimozielona)
- Pulmonaria officinalis (półzimozielona)
- Pulmonaria longifolia (półzimozielona)
- Pulmonaria vallarae (gubi liście)
- Pulmonaria rubra (półzimozielona)
- Pulmonaria mollis (gubi liście)
GATUNKI występujące w Polsce:
- miodunka plamista, zwana lekarską (Pulmonaria officinalis)
- miodunka miękkowłosa (Pulmonaria mollissima)
- miodunka ćma (Pulmonaria obscura)
- miodunka wąskolistna (Pulmonaria angustifolia)
Miodunka tworzy zwarte kępy o wysokości około 30 cm. Bylina, w zależności od odmiany, jest zimozielona, półzimozielona lub całkowicie gubi ulistnienie na zimę. Liście są ciemnozielone, jajowato zaostrzone i owłosione, a od góry pokryte srebrzystymi plamkami. Owe plamki powstają dzięki specjalnym otworom w blaszce liścia, które wypełnione powietrzem, ochładzają dolną stronę liścia. Dlatego też, im większa ilość plamek na liściach miodunki, tym prawdopodobnie większa jej odporność na słońce.
Kwiaty miodunki są dwubarwne – początkowo różowoczerwone, a potem przebarwiają się na niebieskofioletowo. Wyrastają na owłosionych, słabo rozgałęzionych łodygach i tworzą na ich szczycie gęsty kwiatostan. Mają kształt lejkowaty, pojawiają się od marca i kwitną do maja. Są miododajne, więc przyciągają liczne owady.
Miodunka najlepiej rośnie w półcieniu lub cieniu, w wilgotnej, zdrenowanej, próchniczej glebie z dodatkiem gliny, o odczynie obojętnym lub lekko wapiennym. Nie lubie suchego, ciepłego podłoża, dlatego w okresie letnim często przechodzi spoczynek. Jeśli nie chcemy doprowadzić do jej zamarcia, powinniśmy pamiętać o utrzymywaniu wilgoci.
Do zabiegów pielęgnacyjnych należy:
- usuwanie martwych liści, zapobiegające rozwojowi chorób grzybowych
- ściółkowanie, zapobiegające wyparowywaniu wody z podłoża
- dzielenie rozrośniętych egzemplarzy, co 3 -5 lat
Miodunka jest doskonałą rośliną okrywową, rozjaśniającą miejsca pod koronami drzew, gdzie świetnie sobie radzi. Najefektowniej wygląda sadzono grupowo, tworząc kolorowe łany.
Do chorób grzybowych atakujących miodunkę należy:
- szara pleśń liści i kwiatów (Botrytis cinerea) na liściach widoczne jasnobrązowe plamy, a na kwiatach szarawe przebarwienia.
Do szkodników atakujących miodunkę należy:
- mszyca miodunkowa (Aulacorthum langei)
- długostopka farbownikowa (Longitarsus anchusae) chrząszcz
WŁAŚCIWOŚCI: miodunka zawiera duże ilości witaminy C, soli mineralnych, kleju roślinnego ( śluzu ) dlatego jest pożytecznym ziołem w leczeniu chorób płucnych, pomaga skutecznie przy zapaleniu oskrzeli. Sporządza się z niej napary, herbaty i nalewki. W połączeniu z innymi ziołami może być stosowana na chore gardło, kaszel i astmę. Ze względu na dobroczynny charakter rośliny nazywano ją często zielem płucnym. Liście miodunki są jadalne nawet na surowo. Jako okład tamuje krwawienia.