Języczki to niezwykłe byliny należące do rodziny astrowatych. Rodzaj Ligularia obejmuje około 150 gatunków tych roślin, które naturalnie występują w środkowej i wschodniej Azji oraz Europie, przy czym ponad połowa z nich rośnie w Chinach. Gatunkiem występującym w naszej florze jest języczka syberyjska (Ligularia sibirica), którą można spotkać we wschodniej Polsce na Wyżynie Lubelskiej i w południowej części Polski środkowej. Języczka syberyjska jest w Polsce objęta ścisłą ochroną gatunkową.
Niektóre z gatunków języczek uprawianych w Polsce:
- języczka dłoniasta (Ligularia ×palmatiloba) – krzyżówka L. dentata x L. japonica
- języczka Hessego (Ligularia xhessei) – krzyżówka L. dentata x L. wilsoniana
- języczka pomarańczowa (Ligularia dentata)
- języczka Przewalskiego (Ligularia przewalskii)
- języczka wąskogłówkowa (Ligularia stenocephala)
Niektóre odmiany języczek:
1. Języczka pomarańczowa (Ligularia dentata)
- ’Britt Marie Crawford’ – osiąga 80 cm wysokości, liść ciemny, brązowozielony wpadający w fiolet.
- ’Desdemona’ – osiąga 90 cm wysokości, liść ciemny, brązowozielony wpadający w fiolet.
- ’Osiris Cafe Noir’ – osiąga 60 cm wysokości, młody liść ciemnopurpurowy, potem z brązu przechodzi w oliwkowy z czerwonymi nerwami.
- ’Osiris Fantaisie’ – osiąga około 70 cm wysokości, liść zielony z odcieniami fioletu.
- ’Othello’ – osiąga 120 cm wysokości, liść ciemnozielony wpadający w fiolet.
2. Języczka wąskogłówkowa (Ligularia stenocephala)
- ’Bottle Rocket’ – osiąga 80 cm wysokości, liść zielony.
- ’The Rocket’ – osiąga około 180 wysokości, liść zielony.
- ’Globosa’ – osiąga 60 cm wysokości, liść zielony.
3. Języczka Przewalskiego (Ligularia przewalskii)
- ’Dragon Wings’ – osiąga 150 cm wysokości, liść mocno powycinany, zielony.
- ’Curly’ – osiąga ponad 1m wysokości, liść zielony.
4. Języczka Hessego (Ligularia xhessei)
- ’Little Lantern’ – osiąga 80 cm wysokości, liść zielony.
- ’Laternchen’ – osiąga wysokość 80 cm, liść zielony.
- ’Gregynog Gold’ – dorasta do 180 cm wysokości, liść zielony.
Języczki tworzą kępy dużych liści, które w zależności od odmiany są ciemnozielone, brązowozielone lub ciemnopurpurowe. Ich kształt jest okrągłosercowaty lub okrągły, mniej lub bardziej dłoniasto powycinany. Ponad kępą tych niezwykle atrakcyjnych liści, unoszą się wyprostowane, sztywne pędy kwiatostanowe, tworzące wąskie kłosy np. u języczki Przewalskiego lub rozgałęzione nibybaldachy np. u języczki pomarańczowej, złożone z pojedynczych kwiatów, koszyczków. Koszyczek składa się z kwiatów rurkowatych i języczkowatych, o barwie żółtej lub pomarańczowej. Języczki w fazie kwitnienia (VII/VIII/IX) osiągają różne wysokości, od 60 do 180 cm.
Języczki to rośliny lubiące półcień i chłód, nie tolerujące dużego nasłonecznienia, dlatego posadzone na stanowisku słonecznym szybko więdną, a ich liście są przypalane i nie wyglądają atrakcyjnie. Byliny te preferują wilgotne, żyzne, piaszczysto-gliniaste podłoże o odczynie obojętnym do lekko zasadowego. Posadzone na bardziej przepuszczalnych glebach, wymagają systematycznego podlewania.
Do zabiegów pielęgnacyjnych należy:
- ściółkowanie, ograniczające wyparowywanie wody z podłoża i ograniczające rozwój chwastów,
- usuwanie przekwitłych kwiatostanów, zapobiegające rozwojowi chorób grzybowych,
- usuwanie chorych liści, zapobiegające rozprzestrzenianiu się chorób,
- podlewanie, podczas gorącego lata. Należy jednak pamiętać, że języczki często więdną pomimo wilgotnego podłoża, jest to zupełnie normalne. Kiedy temperatura powietrza spada, rośliny z powrotem nabierają turgoru.
- dzielenie starych egzemplarzy
Języczki świetnie nadają się do obsadzania zbiorników wodnych i mokrych miejsc w ogrodzie. Mogą być sadzone pojedynczo lub w grupach.
Do chorób grzybowych atakujących języczki należy:
- zgniliznę twardzikową (Whetzelinia sclerotiorum, asaclerotium rolfsii) – objawem jest zgnilizna podstawy pędu, rozszerzająca się na liście.
- fytoftoroza (Phytophthora nicotianae var. nicotianae)
- plamistość pierścieniowa liści (Myrothecium roridum)
Do szkodników atakujących języczki należy:
- przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae) – roztocz, który żeruje na dolnej stronie liścia, w wyniku czego blaszka liściowa żółknie i brązowieje
- zwójka lucernianka (Cnephasiella incertana) – motyl z rodziny zwójkowatych, którego larwy żerują w tzw. zawijkach z liści.
- bursztynka pospolita (Succinea putris) – ślimak