Piwonie to przepiękne, długowieczne rośliny z rodziny piwoniowatych. Do rodzaju Paeonia zalicza się zarówno piwonie bylinowe (zielne), piwonie krzewiaste ( ze zdrewniałymi łodygami), jak i mieszańce powstałe ze skrzyżowaniu pierwszych dwóch. Ich naturalnym siedliskiem jest Europa, Azja i zachodnie wybrzeże Ameryki Północnej.

Wyróżnia się około 40 gatunków piwonii. Z piwonii bylinowych najczęściej uprawia się:

• Piwonię chińską (Paeonia lactiflora)
• Piwonię lekarską (Paeonia officinalis)
• Piwonię delikatną (Paeonia tenuifolia)
• Piwonię Młokosiewicza (Paeonia mlokosewitschii)

Piwonie bylinowe tworzą kępę ciemnozielonych liści, które u większości odmian są lancetowate i nieparzystopierzaste. Wyjątkiem tu będzie np. piwonia delikatna (Paeonia tenuifolia), która posiada cieniutkie, igiełkowate liście lub piwonia Browna (Paeonia brownii) o liściach paprociowatych.

Jeśli chodzi o kształt kwiatu piwonii, to wyróżniamy:

• kwiaty pełne, np. ‘Sarah Bernhardt’, ‘Dr Alexander Fleming’
• kwiaty półpełne, np. ‘Jadwiga’, ‘Paula Fay’
• kwiaty pojedyncze, np. ‘Jack Frost’
• kwiaty anemonowe, np. ‘Bowl of Beauty’, ‘Barbara’
• kwiaty japońskie, np. ‘Ewelina’, ‘Ursyn Niemcewicz’

Kępy piwonii bylinowych, w zależności od gatunku i odmiany, osiągają różne wysokości, np. piwonia chińska dorasta do 1m wysokości, a piwonia lekarska do 70 cm. Kolor ich kwiatów przybiera różne odcienie czerwieni, różu, bieli, a nawet żółci. Wyróżnia się odmiany o kwiatach pachnących, np. ‘Ursyn Niemcewicz’, ‘Doris Cooper’, ‘La Perle’. Wśród wielu różnorodnych odmian piwonii, znajdują się także krajowe piękoności:

• ‘Ewelina’ kwiat japoński, białokremowy, środek żółty z różowymi smugami
• ‘Ursyn Niemcewicz’ kwiat japoński, ciemnowiśniowy, środek wiśniowo-amaranowy
• ‘Władysława’ kwiat japoński, jasnoróżowy, środek żółty
• ‘Barbara’ kwiat anemonowy, purpurowy
• ‘Prof. Wójcicki’ kwiat anemonowy, różowy
• ‘Jadwiga’ kwiat półpełny, jasnowiśniowy
• ‘Hania’ kwiat pełny, karminowo-różowy
• ‘Ursynów’ kwiat pełny, jasnoróżowy
• ‘Krystyna’ kwiat pełny, ciemnoróżowy

Piwonie bylinowe najlepiej czują się na stanowisku słonecznym do półcienistego, osłoniętym od silnych wiatrów i z dala od dużych drzew, z którymi musiałyby walczyć o wodę i składniki pokarmowe. Nie lubią konkurencji. Będą rosły na każdym rodzaju gleby, niemniej jednak piaszczysto-gliniaste podłoże jest dla nich najbardziej odpowiednie. Preferują gleby średnio zwięzłe i żyzne. Odczyn podłoża powinien wynosić 6-7, jednakże na glebach bardziej zasadowych lepiej się wybarwiają. Byliny te lubią wilgoć, lecz nie znoszą podmokłych terenów, dlatego ważne jest aby zapewnić im odpowiedni drenaż.

Poza tym, należy pamiętać, że głębokość dołka przy sadzeniu piwonii jest bardzo istotna, ponieważ zbyt głęboko lub płytko posadzone, słabo kwitną lub w ogóle nie rodzą kwiatów. Pąki powinny być przykryte warstwą gleby o grubości 5cm lub w przypadku cięższego podłoża około 3cm.

Do zabiegów pielęgnacyjnych należy:

• ściółkowanie, zapobiegające wyparowywaniu wody z podłoża i ograniczające rozwój chwastów,
• usuwanie przekwitłych kwiatostanów, zapobiegające rozwojowi chorób grzybowych,
• podlewanie podczas upalnych dni, zwłaszcza w fazie zawiązywania pąków,
• przygotowanie podparcia, które uchroni łodygi przed złamaniem pod naporem ciężaru kwiatostanów, zwłaszcza podczas deszczowej pogody,
• dzielenie starych, słabo kwitnących egzemplarzy, przy czym należy pamiętać, że piwonie nie znoszą przesadzania i potrzebują czasu na aklimatyzację w nowym miejscu. Dlatego też, trzeba liczyć się z tym, że w pierwszym roku lub pierwszych latach po przesadzeniu mogą nie wydać kwiatów. Zaleca się nawet obrywanie pąków świeżo posadzonej piwonii, które przyczyni się do wzmocnienia rośliny (roślina nie traci energii na kwitnienie i wytworzenie nasion) i pozwoli jej najpierw na rozbudowanie systemy korzeniowego.

Do chorób grzybowych atakujących piwonie należy:

• szara pleśń (Botrytis paeoniae) – choroba często atakująca piwonie. Grzyb może atakować różne części rośliny:
• *młode pędy, u nasady których pojawia się zgnilizna
• *młode pączki, które gniją i zasychają
• *liście, na których pojawiają się gnilne plamy
• rdza piwonii (Cronartium flaccidum)
• septorioza (Septoria paeonia var. Berolinensis)
• brunatna plamistość (Cladosporium paeoniae)
• fytoftoroza (Phytophthora sp.)

Do szkodników atakujących piwonie należą:

• guzak północny ( Meloidogyne hapla) – nicień, pod wpływem żerowania na korzeniach powstają narośla
• kruszczyca złotawka (Cetonia aurata) – chrząszcz, żeruje na rozwijających się kwiatach